เมื่อฝนตกตอนเลิกงาน

เคยสงสัยกันไหมว่า ทำไมพอบ่าย 3-4 โมง ฟ้าเริ่มตั้งเค้า มืดครึ้มและเริ่มมีฝนตกในช่วงเวลาที่เรากำลังจะกลับบ้าน และแน่นอนสิ่งที่ตามมาย่อมมีทั้ง รถติด น้ำท่วม ไม่มีรถกลับรถ และหลายคนมักคิดว่า “มันเป็นเรื่องบังเอิญ”

แต่ในความเป็นจริงแล้วฝนตกหลังเลิกงานนั้น สามารถอธิบายตามหลักวิทยาศาสตร์ได้ว่าสิ่งที่เกิดขึ้นนั้นมีสาเหตุและฝนนี้เรียกว่า “ฝนราชการ” นั่นเอง

ฝนราชการคือฝนที่ไม่ได้ตกตามฤดูฝน แต่เป็นผลกระทบที่เกิดจากปรากฏการณ์โดมความร้อนซึ่งมักเกิดขึ้นในเมืองใหญ่ต่าง ๆ เช่น กรุงเทพฯ ที่มีตึกอาคารสูงเป็นจำนวนมาก วัสดุที่ใช้ในสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ มีคุณสมบัติเป็นตัวซับความร้อนโดยตรงจากดวงอาทิตย์ บวกกับการใช้ชีวิตของคนในเมืองเช่น เปิดเครื่องปรับอากาศเป็นเวลานาน และตั้งอุณหภูมิต่ำมาก ๆ เครื่องปรับอากาศจะดูดความร้อนในห้องออกไปสะสมไว้นอกอาคาร, การเผาผลาญเชื้อเพลิงหรือไอร้อนจากรถยนต์, ความร้อนจากฝนโรงงานอุสาหกรรม, ฝุ่นแขวงลอยและมลภาวะที่อยู่ในอากาศที่เป็นตัวดูดซับความร้อนไว้มากขึ้น,จำนวนต้นไม้ที่น้อยลงส่งผลให้กระบวนการสังเคราะห์แสงมีน้อยลงและพลังงานส่องมาที่ตัวอาคารโดยตรง ทำให้ความร้อนที่เกิดขึ้นลอยตัวสูงและแผ่ออกไปด้านข้างมีลักษณะคล้ายโดมความร้อนครอบเมืองเอาไว้

เมื่ออากาศด้านนอกเคลื่อนที่เข้ามาปะทะจึงทำให้เกิดฝนตกในเขตปริมณฑล ซึ่งเป็นขอบของโดมความร้อนจากเมืองใหญ่ อุณหภูมิความร้อนในโดมจึงเริ่มลดลงในช่วงประมาณบ่ายสามโมง เป็นต้นไป เนื่องจากพระอาทิตย์คล้องต่ำลง ความชื้นในรูปแบบไอความร้อนก็ค่อย ๆ ถูกปล่อยออกมา และเมื่อลอยตัวไปกระทบอากาศเย็นเหนือโดมก็จะกลั่นตัวเป็นหยดน้ำ ตกลงมากลายเป็น ”ฝนราชการ” นั่นเอง